تب و تشنج در کودکان
تب و تشنج در کودکان
تشنج زمانی است که کارکرد و امواج الکتریکی مغز نابهنجار می شود و به دنبال آن کاهش هوشیاری رخ داده و بیمار نمی تواند رفتار ماهیچه ها یا دیگر بخش های بدن را مهار کند. آنچه بیشتر در هنگام تشنج می بینیم لرزش و پرش های تند اندام ها و سفت شدن همه یا بخشی از بدن، بالا رفتن چشم ها و بیرون آمدن کف از دهان است. تب و تشنج همانگونه که از نامش پیداست به همراهی تشنج با تب می گوییم.
تب و تشنج از ۶ ماهگی تا ۵ سالگی بیشتر رخ می دهد و دیدن آن برای پدر و مادر می تواند دلهره آور و ترسناک باشد، اگرچه به ندرت برای کودکان آسیب زاست و خوشبختانه کمابیش همه ی کودکان بهبودی می یابند بدون این که رشد ذهنی یا تنی آن ها آسیبی ببیند.
اندازه گیری تب
برای اندازه گرفتن تب چند راه هست. بهترین روش مقعدی است، اگر با تب سنج مقعدی اندازه گرفته شود دمای ۳۸ درجه ی سانتی گراد به بالاتر را تب می دانیم و اگر تب سنجی از راه دهان یا زیر بغل انجام شود ۳۷.۵ درجه را مرز تب در نظر می گیریم.
نشانه های تب و تشنج چه هستند؟
هنگامی که کودک تب دار تشنج می کند، هوشیاری خود را از دست می دهد و تکان های ناگهانی در دست ها، پاها یا صورت می بینیم. تشنج در این بچه ها به ندرت بیشتر از ۵ دقیقه طول می کشد. پس از تشنج کودک برای زمان کوتاهی گیج و خواب آلود می شود.
زمانی که تشنج رخ می دهد چه کنم؟
- مانند نگاره ای که می بینید، کودک را به پهلو بخوابانید، به گونه ای که سر و سینه رو به زمین باشد. هرگز کودکی که تشنج می کند یا ناهشیار است به پشت نخوابانید. اگر بیمار به پشت باشد آنچه در معده هست بالا آمده و به ریه ها می رود.
- چیزی به زور درون دهان کودک قرار ندهید و یا تلاش نکنید او را سفت بگیرید تا تکان نخورد. اساسی ترین کار باز نگه داشتن راه هوایی کودک است.
- کودک را از چیز های تیز و برنده و آسیب رسان دور نگه دارید.
- پوشاک های زیادی کودک را از تنش بیرون آورده و او را خنک نگه دارید.
- اگر تشنج بیش از ۵ دقیقه باشد یا با نشانه هایی مانند استفراغ، سفتی گردن، سختی در نفس کشیدن یا خواب آلودگی بیش از اندازه همراه شود با اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید.
آیا نیازی به دیدن پزشک هست؟
اگر این نخستین باری است که رخ می دهد، حتی اگر چند ثانیه این تشنج زمان ببرد باید پزشک کودکتان را ببیند. باید آسوده خاطر شد که ریشه ی تب و تشنج کودک عفونت یا بیماری جدی و سختی نباشد. ریشه ی تب در این بیماران بیشتر عفونت های ویروسی مانند سرماخورگی و گاهی هم عفونت های باکتریایی است. گاهی کودک پس از واکسن زدن تب می کند و این تب هم می تواند تشنج را به دنبال داشته باشد.
تب و تشنج چگونه درمان می شود؟
اگر تشنج در کمتر از ۵ دقیقه و خودبخود به پایان برسد نیازی به داروهای مهارکننده ی تشنج نیست و اگرنه از این دست داروها بهره گرفته می شود. بسته به ارزیابی های پزشک داروهایی برای مهار تب، عفونتی که کودک را تب دار کرده و دیگر نشانه های کودک نیز داده می شود.
آیا می توان از تشنج پیشگیری کرد؟
تشنج بیشتر در همان چند ساعت نخست تب رخ می دهد. دادن داروهای تب بر مانند استامینوفن و بروفن در آغاز تب می تواند تب را مهار کند ولی باز هم ممکن است کودک تشنج کند. در این کودکان به ندرت از داروهای مهار کننده ی تشنج برای پیشگیری کردن از تشنج بهره می گیریم. بسته به دیدگاه پزشک، شیاف دیازپام زمانی که تشنج کودک بیش از ۵ دقیقه طول بکشد می تواند سودمند باشد.
در پایان بازهم یاداوری می کنم اگر چه برخی کودکان دچار تب و تشنج می شوند، اما کمابیش در همگی این کودکان تا ۶ سالگی خودبخود برطرف شده و هیچ آسیبی از خود بجا نمی گذارد.
بن مایه:
نگاره گرفته شده از sja.org.uk
سپاس فراوان از شما جناب دکتر ??